Cerattepe Direnişi Bir Yılını Tamamladı
Artvin’in Kafkasör Yaylası Cerattepe Bölgesinde madencilik çalışmaları karşı Artvin halkının vermiş olduğu mücadele devam ediyor. Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde 25 yıldır devam eden mücadelede geçtiğimiz Şubat ayında başlayan olaylarla büyük yankı bulmuştu.
Mahkeme süreci devam ederken maden şirketi yer teslimi için gerek Orman Böğle Müdürlüğü ekipleri, gerekse asker, polis eşliğinde bölgeye çıkmak istemiş duyumu alan Artvin halkı Cerattepe bölgesi girişinde nöbet tutmaya başlamıştı. Yaklaşık bir yıl boyunca yağmur kar demeden, Cerattepe böğlesin de siyasi partiler, STK’lar, mahalle muhtarlıkları, köy halkı, apartman sakinleri gibi çok sayıda vatandaş her gün 24 saat nöbet tutma eylemlerini gerçekleştiriyordu. Maden şirketi birkaç kez, asker polis eşliğinde bölgeye çıkmak istemiş, halkın yoğun tepkisi nedeniyle bu denemeleri başarısız olmuştu.
Bu arada mahkeme süreci devam etmesine rağmen 15 Şubat 2016 Pazartesi günü akşam saatlerinde aldıkları duyum üzerine Artvin halkı Atmaca mevkii girişinde yolu trafiğe kapatmıştı.
16 Şubat Salı günü ise sabah saatlerinde çevre ilerden gelen Jandarma ve Polis eşliğinde zırhlı araçlarla bölgeye çıkmak istemiştiler.
Cerattepe’de Şubat Ayında Neler Yaşandı
Cengiz Holding’e bağlı Eti Bakır A.Ş tarafından Kafkasör Yaylası Cerattepe Bölgesinde çıkarılmak istenen bakır madeni için verilen ´ÇED Olumlu´ kararının ardından geçen 15 Şubat tarihinde jandarma eşliğinde iş makineleri bölgeye getirilince olaylar çıktı. Artvin halkı, Cerattepe´ye çıkan yolu özel araçları park ederek ulaşıma kapatıp barikatlar kurdu. Polis ve jandarmanın cop, biber gazı ve plastik mermi ile müdahalesi sonrası yol 2 günde açılabildi ve iş makineleri bölgeye çıkarıldı.
Arbede Çıkmıştı
CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan ve Sinop Milletvekili Barış Karadeniz, saat 11.20 sıralarında yolu kapatan vatandaşlardan polis barikatından uzaklaşmalarını ve geri çekilmelerini istedi. İki milletvekili daha sonra çevik kuvvetin önündeki duvarın üzerine oturarak beklemeye başladı. Polis ekipleri, saat 11.25´te yolun trafiğe açılmaması halinde müdahale edeceklerini duyurdu. 5 dakika bekledikten sonra da saat 11.30´da gruba doğru yürüyüşe geçti. Polis, kendilerini durdurmak isteyen CHP milletvekillerini de kenara iterek yürüyüşüne devam etti ve yolu kapatan yaklaşık 300 kişilik grubun önüne geldi.
Vatandaşların yolu açmaması üzerine arbede çıktı. Bunun üzerine polis ekipleri, grubun üzerine yoğun şekilde biber gazı sıkmaya başladı.
Bu sırada tepelerdeki vatandaşlar da polise taş attı. Polisin biber gazlı ve coplu müdahalesi sonrasında grup dağılarak tepelere kaçtı. Yaklaşık 15 dakika süren müdahale sonrasında sağlık görevlilerinin gazdan etkilenen çok sayıda kişiye müdahale etmesi için polis ekipleri geri çekildi.
"Sadece İçişleri Bakanını İkna Edemedik"
CHP Milletvekili Uğur Bayraktutan, polisin gazlı müdahalesi sonrasında yaptığı açıklamada, "Bütün bakanları ikna ettik. İçişleri bakanı Efkan Ala´yı ikna edemedik. ´Vurun geçin´ demiş bakan. Herkes ikna oldu bir o ikna olmadı. Kendisine bir şey söylemiyorum buradan. Parlamentoya gidince kendisiyle görüşeceğim" dedi.
Milletvekiline Polisten İlk Yardım
Polisin sıktığı biber gazından etkilenen CHP´li Uğur Bayraktutan, limon yardımıyla gazın etkisini azaltmaya çalıştı. Bu sırada bir polis memuru da eline su dökerek Bayraktutan´a yardımcı oldu.
Araçların Camları Kırıldı
Bu arada atılan taşlar nedeniyle bölgedeki bir çok aracın camların kırıldı. İlk müdahalenin ardından yol halen trafiğe kapalı halde bulunuyor. Çevik kuvvet geri çekilirken, vatandaşlar da tepelerdeki bekleyişini sürdürüyor.
Vali´ye Gittiler
CHP milletvekilleri Uğur Bayraktutan ve Barış Karadeniz de, Artvin Valisi Kemal Cirit´le görüşmek üzere şehir merkezine indi. Dün akşamdan beri neler yaşandı?
2 Bin Kişi Yolu Ulaşıma Kapattı
Artvin´in Kafkasör yaylası Cerattepe bölgesinde madencilik faaliyetlerine karşı çıkan Artvin halkının mücadelesi devam ediyor. Akşam saatlerinde Cerattepe bölgesine askerlerle müdahale olacağı duyumunu alan Yeşil Artvin Derneği, sivil toplum örgütleriyle bir araya geldi, yaklaşık 2 bin kişi, Cerattepe yolunu ulaşıma kapatarak bekleyişe geçti.
Cerattepe´ye çıkan yolları araçlarıyla ulaşıma kapatan Artvin halkı gece boyunca ateş yakarak ısındı, bölgede sabahladı. Artvin´deki esnaf da ´Cerattepe´ye müdahale olursa bu iş yeri kapanacaktır´ yazılı afişlerin asılı olduğu işyerlerini bu sabah kapatarak Artvin halkının yanına çıktı. Geceden itibaren bölgede bekleyen vatandaşlara çevredeki evlerden çay ikramında bulunuldu.
6 İlden Takviye Çevik Kuvvet Ve Jandarma Birliği Geldi
Sabah erken saatlerde maden şirketi yetkilileri, iş makineleri ve konteynırlar ile beraberinde Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Gümüşhane ve Erzurum´dan gelen çevik kuvvet ve jandarma birlikleri eşliğinde Kafkasör Yaylası´na doğru yola çıktı. Konvoya TOMA ve zırhlı araçlar da eşlik etti. Konvoyda yolu park ederek kapatan 300 dolayında aracı kaldırmak için 2 çekici de yer aldı.
Konvoyun Yolu Kesildi
Cerattepe Yolu Atmaca Mahallesi mevkiine ulaşan konvoyun yolu aralarında CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan, CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz, Yeşil Artvin Derneği Başkanı Nur Neşe Karahan ve 2 bin dolayında Artvinli tarafından kesildi. Çevik kuvvet polis ekipleri konvoyla vatandaşlar arasında barikat kurdu vatandaşların maden şirketinin araçlarına yaklaşmasına izin vermedi.
CHP Milletvekili Bakan´ı Aradı: Çok Zor Durumdayız
CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan, dün geceden bu yana bölgede bulunduklarını anlatırken, "Diğer illerden yoğun bir polis ve jandarma takviyesi olduğunu görüyoruz. Tek temennim burada kimsenin burnunun kanamamasıdır. Eğer bir tek Artvinli´nin burnu kanarsa; bunun hesabını kimse veremez" dedi.
Konvoy önünde beraberindeki heyetle bekleyen Bayraktutan, Artvinli olan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik´e telefonla ulaştı. Artvin´de güvenlik güçleri ile halkın karşı karşıya geldiğini anlatan Bayraktutan, Bakan Çelik´e "30 dakikalık müddet aldık. Tüm yetkililere ulaşmaya çalışıyoruz. Tek umudumuz sizsiniz. Biraz sonra burası karmakarışık olacak. Çok zor durumdayız. Bu kelimelerle anlatılacak bir durum değil. Artvin´de devletle halk bir kere karşı karşıya geldi mi ipler kopar. Çok zor durumdayız" diyerek yardım istedi.
Bayraktutan ayrıca, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu´nu da arayarak, Artvin´deki mevcut durumun Başbakan Ahmet Davutoğlu´na iletilmesi ve çözüm bulunmasını rica etti.
"Yaşam Hakkımızı Savunuyoruz, Asla Çekilmeyiz"
Yeşil Artvin Derneği Başkanı Nur Neşe Karahan da telefonla görüştüğü kişilere bölgedeki durumuı anlattı. Karahan, şirket yetkililerinin o bölgede inşaata başlayamayacağını belirterek, "Şirkete henüz yer teslimi yapılmadı. Yer teslimi yapılmadan oraya hiçbir şey çıkaramazlar. Şirketin makineleri arkada, polis önde yukarı çıkmaya çalışıyorlar. Artvin halkının yoldan çekilmesini istiyorlar. Yaşam hakkımızı savunuyoruz ve asla çekilmeyiz. Devlet şirketin makinelerini koruyor. Halbuki bizim polisimiz ve jandarmamız halkın polisi ve jandarması olmalı. Valimiz de öyle olmalı. Ancak şirketin polisi, jandarması haline dönüşmüşler" ifadesini kullandı.
Hastanelere ´Hazır Ol´ Talimatı
Polisin olası müdahalesi halinde yaralananlar olabileceği değerlendirilerek Artvin Devlet Hastanesi´nin uyarıldığı ve acil birimlerdeki sağlık çalışanları sayısının artırıldığı, bölgeye çevre ilçelerden de ambulans takviyesi yapıldığı belirtildi.
Öte yandan Artvin halkının bekleyişini sürdürdüğü Atmaca Mahallesi mevkiine halkın araçlarla çıkmasına izin verilmiyor. Bunun üzerine çok sayıda kişi yaya olarak bölgeye ulaşmaya çalışırken, bölgede güvenlik güçleri ile Artvin halkının gergin bekleyişi sürüyor.
İlk Müdahale Geldi
Bu arada, bazı sosyal medya hesaplarında, göstericilere yönelik ilk müdahalenin yapıldığına ilişkin görüntüler yer aldı. Görüntülerde yer yar yoğun gaz bulutunun oluştuğu anlaşıldı.
Cerattepe olaylarını en önemli tarihlerinden biri olan 16 Şubatta Bunlar yaşandı. Ardından olaylar uzun süre devam etti.
Mücadele 20 Yıl Önce Başladı
Artvin´in Kafkasör Yaylası Cerattepe Mevkii´nde madencilik faaliyetlerinin planlanması üzerine 1995 yılında kurulan Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde birleşen Artvin halkı mücadele başlattı. 1996 yılında Kanadalı Cominco Madencilik şirketi bölgede faaliyet yapmak için maden ruhsatı aldı. Ancak, aynı tarihte Artvin Valiliği Mahalli Çevre Kurulu´nun madencilikle ilgili olumsuz görüş bildiren raporu yayımlandı, 1998 yılında ise Maden Tetkik Araştırma (MTA) Genel Müdürlüğü bölgedeki heyelan risklerine dikkat çeken raporu açıklandı. 1998 yılında Artvin halkının 10 bini aşan imzalı metniyle dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı´na müracaat edildi ve proje tekrar incelenmek üzere durduruldu.
2002 Yılında Şirketler Çekildi
Kanadalı Cominco Şirketi, 2002 yılında projeden çekildi ve ruhsat hakkını yine Kanada merkezli Rize´de Çayeli Bakır madenini de işleten INMET Mining Corporation´a devretti. 2005´te Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde projeye karşı açılan davada Rize İdare Mahkemesi önce "Yürütmeyi durdurma" ardından 2009 yılının sonunda maden ruhsatının iptali yönünde karara verdi. Uzun süren yargı mücadelesi sonucunda Rize İdare Mahkemesi´nin maden ruhsatı iptali için verdiği kararı Danıştay 2002 yılında onadı. Artvin halkı böylece maden şirketlerinin bölgeden çekilmesini sağladı.
Maden Sahası Yeniden İhaleye Çıkarıldı
Dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2011 yılında Artvin Cerattepe ve Genya Dağı’ndaki maden sahalarını ihale yoluyla ruhsatlandıracağını duyurdu. 17 Şubat 2012´de yapılan ihalede bu alanlar Özaltın İnşaat Ticaret ve Sanayii A.Ş´ye verildi. 2012 yılında ihalenin iptali ve ÇED Raporu olmadan çalışmalara başlandığı gerekçesi ile Rize İdare Mahkemesi´nde iki ayrı dava açıldı. İhale ile ilgili dava reddedilirken, ÇED davasında iptal kararı alındı. 2013 yılında da Özaltın A.Ş. ruhsatını Cengiz Holding´e ait Etibakır A.Ş.´ye devretti.
Türkiye´nin En Büyük Çevre Davası Oldu
Bakanlık, ihale süreci ardından bölgedeki bakır madeni için "ÇED Olumlu" raporuna da onay verdi. Gelişme sonrasında Artvinliler 2013 yılında yeni bir hukuk mücadelesi başlattı. Yeşil Artvin Derneği´nin Rize İdare Mahkemesi´ne açtığı davada mahkeme 24 Aralık 2014 tarihinde "ÇED Olumlu" kararını iptal etti. Ardından firma yeni bir ÇED başvurusunda bulunarak 2 Haziran 2015´te yeniden "ÇED Olumlu" kararı aldı. Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde 751 kişi ile 61 avukat, 8 Temmuz 2015´te Rize İdare Mahkemesi´ne "ÇED Olumlu" raporunun yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Türkiye´nin en büyük çevre davasını açtı.
Başbakan Devreye Girdi, Çalışmalar Durdu
Eti Bakır A.Ş., ÇED raporu ile ilgili verilmiş bir yargı kararı olmaması nedeniyle Artvin Valiliği´ne başvurarak 16 Şubat tarihinde iş makinelerini Cerattepe bölgesine çıkarmak istedi. Artvin halkı araçları ile yola kurdukları barikatlarla iş makinelerinin bölgeye çıkmasına izin vermedi. 2 gün boyunca polis ve jandarmanın biber gazı, cop ve plastik mermi ile yaptığı müdahalelerin ardından iş makineleri Cerattepe Bölgesi´ne çıkarıldı. Olayların büyümesi üzerine Artvin heyeti ile Ankara´da görüşen Başbakan Ahmet Davutoğlu hukuki süreç sona erene kadar Cerattepe´de çalışma yapılmaması yönünde talimat verdi.
Keşif Günü
Rize İdare Mahkemesi, davadan 8 ay sonra 14 Mart tarihinde bilirkişi keşfi yapılması için gün verdi. Cerattepe´de yarın Rize İdare Mahkemesi Başkanı Halil İbrahim Özgün başkanlığında yapılacak keşife Karadeniz Teknik Üniversitesi´nden (KTÜ) Orman Yüksek Mühendisi Prof.Dr. Bedri Serdar, Harita Mühendisi Doç.Dr. Fevzi Karslı, İnşaat Mühendisi Yrd.Doç.Dr. Adem Bayram, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi´nden Maden Yüksek Mühendisi Prof.Dr. Birol Elevli, Ziraat Mühendisi Prof.Dr. Coşkun Gürsel, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü´nden Çevre Yüksek Mühendisi Prof.Dr. Nihal Bektaş ile Jeoloji Yüksek Mühendisi Doç.Dr. Mehmet Salim Öncel katıldı.
Önceki Bilirkişi Raporları "Ya maden ya Artvin" Demişti
Cerattepe´de daha önce de yapılan mahkeme keşifleri sonucu hazırlanan bilirkişi raporlarında bölgedeki içme ve kullanma amaçlı yerüstü ve yeraltı su kaynaklarının madencilik faaliyeti ile kullanımına elverişsiz hale geleceği, sucul yaşamın devamının büyük ölçüde tehlikeye gireceği, bölgedeki orman varlığının yok edilmesinin kuvvetle muhtemel olduğu, faaliyetin bölgeyi heyelanlara açık hale getireceği, koruma alanlarının bu özelliklerini yitireceği, ekolojik dengenin ve ekosistemin olumsuz yönde etkileneceği hususları dikkate alındığında telafisi güç zararlar meydana getirebileceği kanaatine varılarak "Ya Artvin, ya maden" görüşlerine yer verilmişti.
Kafkasör Yaylası ve Cerattepe
Artvin´in Güneybatısındaki Kafkasör Yaylası ile Cerattepe ve Genya Mevkii 1250 metre yükseklikte yer alıyor. Turizm Merkezi olan Kafkasör Yaylası Karadeniz´in doğal yaşlı ormanlarını barındırıyor. 25´i endemik 2 bin çeşit bitki türü ile vaşak, karaca, boz ayı gibi yaban hayvanlarının yaşam alanı olan bölge, yırtıcı kuşların ülkemizden geçen 2 ana göç yolundan birisi olma özelliğini taşıyor. Artvin´in içme suyu kaynaklarını da barındıran Kafkasör Yaylası görülmeye değer doğal güzelliklere sahip.
Kafkasör Yaylası ve bitişiğindeki Hatila Milli Parkı, madencilik faaliyetleri nedeniyle uzun süredir tehdit altında bulunuyor. Artvin’de son olarak sayıları 325’i bulan maden ruhsatı ile 176 baraj ve hidroelektrik santrali projelendirildi.
|
